Özellikle yüksek işlem gerektiren grafik programları ve oyunlarda gerekli olan ayrılmış video belleği VRAM nedir, nasıl öğrenilir ve VRAM ayrılmış video belleği arttırma nasıl yapılır yazımızda anlatacağız.
Ayrılmış video belleği VRAM nedir?
Ayrılmış Video Belleği, Video RAM (VRAM), bilgisayarınızın grafik işlem birimi veya GPU ile çalışan bilgileri depolamak için kullandığı ayrılmış bir bellek türüdür. Bu bilgi, görüntüleri ekranda oluşturmak için kullanılır. Tüm grafik kartları, GPU’nun performansını etkileyen miktarla birlikte belirli bir miktarda VRAM içerir.
Video RAM veya VRAM, bir zamanlar grafik belleği olan framebuffer’ı saklamak için kullanılan dinamik RAM’in (DRAM) çift portlu bir varyantıdır. VRAM, harici ekran kartlarında bulunan ayrı bir bellektir.
Grafik kartları ve GPU terimi çoğu kez birbirinin yerine kullanılsa da aslında aynı şey değildir. GPU, bilgisayarınızın ekranındaki görüntüleri görüntülemekten sorumlu grafik kartında bulunan bir yongadır.
VRAM ne işe yarar?
Normal RAM, CPU için verileri okuyup depolarken, VRAM, GPU’nuz için aynı işi tamamlar.
Video RAM’iniz, oyun dokuları ve ışık efektleri de dahil olmak üzere GPU’nun ihtiyaç duyduğu bilgileri tutar. Bu sayede GPU, bilgilere hızla erişebilir ve bunları işleyip monitörünüze ulaştırabilir.
Video RAM, sisteminizin RAM’ine göre çok daha hızlıdır çünkü hep GPU’ya yakın konumda bulunur, hem de yüksek yoğunluklu işlemler için geliştirilmiştir.
Belgeleri yazmak ve internette gezinmek için yalnızca cihazını kullanmayı planlayan birinin çok fazla VRAM’e sahip olma konusunda endişelenmesine gerek yoktur, ancak hevesli bir oyuncu veya çok sayıda videoyu düzenleyen birinin deneyimlerinden en iyi şekilde yararlanmak için daha fazla VRAM’e ihtiyacı olacaktır.
VRAM nasıl çalışır?
VRAM, DRAM’in grafik kartlarında kullanılan çift portlu versiyonudur. VRAM’ın, hafıza dizisi için kullanılabilecek, iki yolu ya da portu vardır.
İlk port olan DRAM portu, DRAM tarafından erişilebilir. İkinci port; video portu sadece okuma işini yapar ve hızlı akışa sahip veriyi görüntüye aktarır.
Video portunu kullanmak için, kontrol birimi öncelikle hafıza dizisinin sırasına göre, görüntülemek için bir şeçim yapar ve bu şeçim için DRAM portunu kullanır. Daha sonra VRAM bu sırayı içerideki bir kaydırmalı kayıt ediciye kopyalar.
Kontrol birimi daha sonra DRAM’i, ekran üzerinde nesneler çizmek için kullanır. Kontrol birimi kaydırma saati isimli bir birimi VRAM’in video portundan besler her kaydırma saati dalgası, VRAM’ın kaydırmalı kayıt edicisinden, video portuna kadar, değişmeyen bir adres sırası ile verinin yeni parçalarını dağıtır.
VRAM nasıl öğrenilir?
Windows 10’da ayrılmış video bellek miktarını öğrenmek için;
- Windows Tuşu + I tuşlarına basarak Ayarlar menüsünü açın.
- Sistem öğesini seçin ve sol çubuk üzerinden Monitör’e tıklayın.
- Aşağı kaydırın ve Gelişmiş görüntü ayarları metnini tıklayın.
- Ortaya çıkan menüde, ayarları görüntülemek istediğiniz monitörü seçin Ardından alttaki “Ekran 1 için görüntü bağdaştırıcısı özellikleri” metnini tıklayın. Ayrılmış Video Belleğinde video için ayrılmış belleği göreceksiniz.
Bağdaştırıcı türü altında AMD Accelerated Processing Unit veya Intel HD Graphics adını görüyorsanız, entegre grafik yongasına sahipsiniz demektir.
4 GB VRAM Yeterli mi?
İhtiyaçlarınıza bağlı olarak 4 GB VRAM yeterli olabilir, ancak oyuncular veya video düzenleyiciler için nispeten düşük olarak kabul edilir.
Tipik olarak, 4 GB VRAM, 1080p çözünürlükte oyun oynamayı mümkün kılar, ancak daha yüksek çözünürlüklerde oynama yeteneğinizi sınırlaması muhtemeldir. Video düzenleme amacıyla, dosyaları 720p veya 1080p çözünürlükte kolayca düzenlemek için çok düşüktür.
8 GB VRAM Yeterli mi?
8GB VRAM, 1440p’de veya hatta 4K çözünürlükte oyun oynamak için yeterli olmalıdır. Ancak, paranız yetiyorsa 12 GB VRAM hedeflemeniz önerilir.
Video düzenleyiciler için 720p – 1080p videoları kolayca düzenlemek için 8GB yeterli olacaktır; ancak, 4K dosyalarında hızlıca ince ayar yapmak için daha fazlasına ihtiyacınız olacak.
Ayrılmış Video Belleği VRAM arttırılabilir mi?
Video RAM’ini artırmanın en iyi yolu, yeni ve daha iyi bir grafik kartı satın almaktan geçiyor. Ancak bunu yapmanız mümkün değilse (örneğin laptop’larda), VRAM’i Ayrılmış Video Belleğini iki şekilde artırabilirsiniz.
Bazı Windows PC’ler ve dizüstü bilgisayarlar, BIOS/UEFI’deki yerleşik GPU’ya daha fazla sistem belleği atamanıza izin verir.
BIOS ayarlarından Ayrılmış Video Belleğini Arttırma
Bunun için BIOS menüsüne girmeniz gerekiyor. BIOS’a girişler bilgisayarlara göre değişiklik göstermektedir. Bilgisayarınız açılırken genellikle “Delete” tuşu veya F8 F12 gibi tuşlara basarak BIOS’a giriş yapabilirsiniz .
BIOS’a giriş yaptıktan sonra Gelişmiş Özellikler, Gelişmiş Yonga Kümesi Özellikleri veya benzerleri adlı menüde bir seçenek arayın. Bunun içinde, Grafik Ayarları, Video Ayarları veya VGA Paylaşım Bellek Boyutuna yakın bir şey denen ikincil bir kategori arayın.
Bunlar, GPU’ya ne kadar bellek ayırdığınızı ayarlama seçeneği içerir. Varsayılan genellikle 128MB’dir; RAM’niz yeterliyse bu değeri 256MB veya 512MB’a çıkarmayı deneyin.
Kayıt Defteri düzenlemesi ile Ayrılmış Video Belleğini Arttırma
Başlat Menüsü’ne veya Windows +R tuşlarına basarak çalıştır kutusuna regedit yazarak bir Kayıt Defteri Düzenleyicisi penceresi açın.
Aşağıdaki konuma gidin:
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Intel
- Sol bölmede Intel klasörüne tıklayın ve Yeni > Anahtar yolunu izleyin.
- Yeni anahtara GMM adını verin.
- GMM klasörünü açın ve sağ tarafta boş bir yere sağ tıklayarak Yeni > DWORD (32-bit) Değer’i seçin. Bu değere DedicatedSegmentSize adını verin ve Ondalık’ın seçili olmasına dikkat edin.
Bu değerin değer verisi MB cinsinden ve maksimum yazabileceğiniz değer 512. Değeri ayarladıktan sonra PC’nizi baştan başlatın ve hata aldığınız oyunun veya programın çalışıp çalışmadığını tekrar deneyin.
Ayrılmış video belleği arttırma yazımız sona erdi.
Genelde oyunlarda karşılaşılan ekran yırtılması nedir, neden olur, Ekran yırtılması nasıl önlenir buradaki yazımızın konusunu oluşturuyor.
VRAM hakkında sıkça sorulan sorular
VRAM ne kadar önemli?
Video RAM’i, grafik işlemcisinin (GPU) ihtiyacı olan oyun dokuları, ışıklandırma efektleri gibi bilgileri üzerinde tutar. Bu sayede GPU, bilgilere hızla erişebilir ve bunları işleyip monitörünüze ulaştırabilir.
VRAM ne kadar olmalı?
Ekran kartı yükseltmesi planlayanlar için 6-8 GB VRAM kapasitesi ideal durumdadır.
VRAM aşılırsa ne olur?
Eğer ekran kartı belleği yani VRAM yeterli gelmezse sistem belleğine (RAM) erişilir. Oyunlarda FPS düşüklüğü ve takılma yaşanabilir, anacak iyi bir ekran kartı ile oyuna devam edilebilir.