Darboğaz Nedir? Darboğaz Testi Nasıl Yapılır?

Sıklıkla masaüstü bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkan Darboğaz nedir, neden olur, Darboğaz testi nasıl yapılır, Darboğaz sorunu nasıl çözülür bu yazımızdan öğrenebilirsiniz.

Bir bilgisayar sistemi topladığınızda alacağınız donanımların gücünden ziyade birbirleri ile uyumlu olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Toplama bilgisayarlarda dikkat edilmesi gereken en önemli faktör donanımların birbirleri ile olan uyumudur.

Birbiri ile uyumsuz donanımlar sistemde ciddi sıkıntılara yol açarlar. Darboğaz sorunu da bunlardan biridir. Bilgisayarlarda darboğaz neden olur ve darboğaz sorunu nasıl çözülür yazımızda detaylı olarak ele alacağız.

Darboğaz nedir?

Darboğaz (Bottleneck), iki bileşenin maksimum kapasitesindeki farklılıklardan dolayı diğer donanımların potansiyelini sınırlayan bir bileşeni ifade eder.

Darboğaz (Bottleneck) kelime anlamı bakımından bir olayın çözümünün güçlükle karşılanmasıdır. Bunu bilgisayarlarımıza indirgediğimizde ise sistemin bir olayı istenen performansta yapamamasıdır. Buna neden olan şey ise sistemde bulunan en zayıf halka konumunda olan bir donanımdır.

Kısaca Darboğaz, bilgisayarınızda kullandığınız işlemci ile ekran kartının birbirini sınırlamasıdır.

Bilgisayar neden darboğaz yapar?

Darboğaz’a sebep olan faktörlerin başında yüksek donanım gücü karşısında zayıf kalan donanım gelmektedir. Darboğaz sadece bileşenlerin kalitesi veya yaşının değil, performanslarının da yol açtığı bir durumdur. Darboğazlar üst düzey sistemlere de özgü değildir. Giriş düzeyi donanım içeren sistemlerde de denge aynı derecede önemlidir.

Darboğaz sorununun ana nedeni işlemci ve ekran kartı arasındaki güç dengesizliğidir. Eğer aldığınız ekran kartı çok güçlü ve işlemciniz bu karta göre yeterli güçte değilse darboğaz meydana gelir. İşlemci ve ekran kartınızın güçleri birbirine denk olmalıdır.

Giriş seviyesi bir Ryzen veya Intel işlemci ile RTX serisi bir kart kullanmak soruna yol açacaktır.

AMD Ryzen işlemcileri arasında karşılaştırma ve en doğru seçimi yapabilmeniz AMD Ryzen işlemci sıralaması‘nı buradaki yazımızda bulabilirsiniz.

İşlemci Darboğazı nedir?

İşlemcinin ekran kartını besleyememesidir. Eski bir işlemciniz varsa ve yeni nesil bir güçlü ekran kartı aldıysanız, ekran kartınızı performansını alamayabilirsiniz bunun sebebi ise darboğazdır.

İşlemcinin darboğaz yapması daha kötü zira oyunun grafik ayarlarını düşürmenizin buna hiçbir faydası olmayacaktır. İki şansınız var, ya işlemciyi değiştireceksiniz ya da (eğer çarpan kilidi açıksa) overclock yaparak frekans hızını arttıracaksınız.

Ram Darboğazı nedir?

RAM Darboğazı ekran kartındaki VRAM kısmından çıkar. Yeterli olduğu sürece RAM, oyun oynarken genellikle bir engel teşkil etmez.  Eğer oyununuzun ihtiyaç duyduğu bellek kapasitesi ekran kartınızda yoksa buda bir darboğaza sebep olacaktır.

Özellikle yüksek işlem gerektiren grafik programları ve oyunlarda gerekli olan ayrılmış video belleği VRAM nedir, nasıl öğrenilir ve VRAM ayrılmış video belleği arttırma nasıl yapılır buradaki yazımızdan detaylı olarak öğrenebilirsiniz.

Darboğaz olup olmadığı nasıl anlaşılır? Darboğaz testi nasıl yapılır?

Bilgisayarınızda darboğaz olup olmadığını anlamak için Darboğaz testi yapabilirsiniz. Darboğaz testi sisteminizi görmenizi sağladığı gibi yeni toplayacağınız bilgisayarda uyumlu donanımlar seçmenize yardımcı da olacaktır.

Darboğaz testi için herhangi bir program kurmanızı gerek yok, Darboğaz testini GPU Check sitesi ile online olarak da yapabilirsiniz.

Darboğaz testi için ;

Adım 1# GPU Check sitesinde bulunan darboğaz testi sayfasına buraya tıklayarak girin.

Adım 2# Altta bulunan First Combination bölümünde;

• Graphics Card kısmına sahip olduğunuz ekran kartını girin.
• Brand kısmına ekran kartının markasını ve modelini girin.
• Processor kısmına sahip olduğunuz işlemciyi girin.
• Desired Quality Setting kısmında ise oyunları oynamak istediğiniz ayarı girin. Örneğin yüksek kalite için High Quality seçeneğini seçebilirsiniz

Adım 3# Diğer sütunda bulunan Second Combination yazan yerin altına;

• Graphic Card kısmına eğer bir ekran kartı almak istiyorsanız almak istediğiniz ekran kartını girin.
• Brand kısmına ekran kartının markasını ve modelini girin.
• Processor kısmına almak istediğiniz işlemciyi girin veya bir önceki seçenekteki işlemci ile aynı işlemciyi girin.
• Desired Quality Setting kısmında ise oyunları oynamak istediğiniz ayarı girin. Örneğin yüksek kalite için High Quality seçeneğini seçebilirsiniz.

Adım 4# Compare seçeneğine tıklayın.

Adım 5# Bu adımları tamamladıktan sonra karşınıza birçok maddenin bulunduğu bir menü açılacak. Menüde bakmanız gereken nokta CPU Impact on FPS kısmıdır.

Adım 6# Burada bulunan CPU Impact on FPS kısmı, bilgisayarınızda bulunan işlemcinin ekran kartına ne kadar negatif etki ettiğini ve oynadığınız oyunlarda alınan FPS değerine olan etkisini gösteriyor. Buradaki sayı negatif oranda ne kadar artarsa, işlemciniz ekran kartınızın performansını o kadar negatif etkiliyor demektir.

Örneğin -20 FPS gibi bir rakam görürseniz bu ideal performansınızın altında bir performans aldığınızı gösterecektir.

Darboğaz nasıl çözülür?

Darboğazın önüne geçebilmek için yavaş kalan bilgisayar bileşenlerinin diğer bileşenlerle uyumlu olacak şekilde yenilenmesi gerekmektedir.

Darboğazı engelleyebilmek için;

• Oyunlardaki çözünürlük grafik kartının zorlanacağı biçimde yükseltilmelidir yada, tam aksine çözünürlük çok yüksekte ise ve bu kez grafik kartı işlemciye yetişemiyorsa çözünürlük düşürülmelidir. Bu şekilde denge sağlanmaya çalışılmalıdır.
• İşlemci değiştirilmeli, grafik kartı ile yaşanan darboğaz sorununu giderecek daha iyi bir işlemci tercih edilmelidir. Grafik kartı çok yetersiz ise aynı şekilde grafik kartı değiştirilmelidir. Bu işlemler donanım dünyasında yabancı dilde ”Upgrade” olarak da lanse edilmektedir.

Darboğaz nedir yazımız sona erdi.